kalendarz pamięci polskich ofiar ukraińskiego ludobójstwa, 22 stycznia

– 1943 roku:

W kolonii Sobótka pow. Równe został zamordowany przez Ukraińców gajowy Stanisław Chodorowski Stanisław ur. 1913 r. (Edward Orłowski…,  jw.).

– 1944 roku: 

We wsi Bortniki koło Złotnik pow. Podhajce : „22.01.1944 r. został zabity Horodyński Jan l. 20.” (prof. dr hab. Leszek Jankiewicz: Uzupełnienie…, jw.. tom 7). 

We wsi Dorohostaje Wielkie pow. Dubno Ukraińcy zamordowali chorego partyzanta AK por. Stanisława Możejkę „Sędzimira” oraz sanitariuszkę Helenę Różańską „Jagodę” („Perełkę”), pozostawionych w stogu siana podczas przemarszu oddziału na koncentrację.

We wsi Gozdów pow. Hrubieszów Ukraińcy zamordowali 2 Polaków, w tym lekarza Rudolfa Strutyńskiego. 

We wsi Łapszyn pow. Brzeżany Ukraińcy zamordowali 5-osobową rodzinę Popielów: na początku stycznia przecięli piłą Michała Popiela razem z synem, teraz zamordowali jego żonę z 2 ich dzieci.

– 1945 roku:

We wsi Wołkowyja pow. Lesko „banda UPA zamordowała 5-osobową rodzinę.” (Prus…, s. 260).

– 1946 roku:

We wsi Raczkowa pow. Sanok Ukraińcy zamordowali sołtysa Michała Biłasa.

– 1947 roku:

Koło wsi Rabe pow. Lesko, według dokumentów ukraińskich: Tragedia, która wydarzyła się pomiędzy Rabe a Kołaczyce w lasach Chryszczatej w dniu 21.01.1947 r. zmusza mnie do napisania do Was tej sztafety i do wprowadzenia [Was] w rój wielu innych spraw, które wydają się odległymi, a mimo wszystko [są] ważnymi przyczynami obecnego wydarzenia, które aż do głębi duszy wstrząsnęło pracownikami siatki organizacyjnej, oddziałami i ludnością cywilną.

  1. Dzielę się z Wami bardzo smutną nowiną: w dniu 22.01.1947 r. w wyżej wspomnianym miejscu wpadł punkt sanitarny sł.[awnej] p.[amięci] d.[ruga] Arpada. Zginęło w nim 16 osób: ranny Hucuł, rejonowy SB V rejonu, Arpad, mgr Orest, Rat, Dora, sanitariuszki Pcziłka, Kałyna, z mojej ochrony chory strzelec Smetana, Mirnyk b.[yły] kmdt [komendant] BSB IV rejonu, chorzy strzelcy Zaricznyj, Snih, trzej ranni strzelcy z oddz.[iałów], dwóch strzelców z obsługi sanitarnej Driżba i jeszcze jeden nieznany, a siedemnasty strzelec Peń wyszedłszy z kryjówki po wodę wpadł żywcem w ręce WP. Wiele jest przyczyn tej tragedii, ale bezpośrednią było to, że dwóch strzelców z kuszczu Sirka (IV rejon) Żurawel i Sumnyj wpadli żywi w ręce WP we wsi Maniowa 20.01.1947 r o 23:00 godz. Jeden z nich Żurawel wsypał punkt sanitarny, który WP nakryło 22.01.47 o 8 godz. rano. Strzelec Dunaj, który był razem z wyżej wspomnianymi we wsi Maniowa podczas naskoku, uciekł i przybył 21.01.47 r. o 11 godz. przed południem do koliby Prowidnyka Czornoty (tak dowiedziałem się z pierwszych wieści). WP poszło na punkt sanitarny dopiero 22.01.47 r. o godz. 8 rano, (druga informacja mówi, że punkt sanitarny wpadł dopiero 23.01.47). Wróg podciągnął siły: z Leska, Baligrodu i Cisnej, było około 600 żołnierzy. Kiedy WP okrążył punkt sanitarny, strzelec Peń (z obsługi) wyszedł po wodę i wpadł żywcem. WP napisało karteczkę do obecnych w punkcie sanitarnym z wezwaniem do poddania się i wysłali z nią do środka strzelca Pnia. Jak tylko Peń pokazał się przy wejściu z kryjówki posypały się strzały i raniły Pnia w rękę. Jak WP opowiadało w Cisnej ludności, to zaskoczeni bronili się aż do wieczora, a potem WP zaminowało [wysadziło] kryjówkę minami lub granatami. WP miało 7 rannych, czy byli zabici, jeszcze nie wiadomo. Żołnierze z WP mówili, że z kryjówki było słychać kobiece głosy, a „jedna z nich Dora chciała się poddać, ale ktoś z bezpieczeństwa waszego zastrzelił ją”. Sława Ukrainie! Postój, dnia 06. lutego 1947 r.” (Zbrodnie SB OUN w dokumentach OUN; IPN Rz 072/2, t. 18, k. 87-95. Sztafeta dowódcy wojskowego Odcinka Taktycznego UPA „Łemko” Wasyla Martyna Mizernego „Rena” do „Prowidnyka”. Za: http://suozun.org/warto-obejrzec-i-przeczytac/i_zbrodnie-sb-oun-w-dokumentach-oun/ ).