kalendarz pamięci polskich ofiar ukraińskiego ludobójstwa, 16 lutego

– 1943 roku: 

W kol. Dubiszcze Nowe pow. Łuck chłopi ukraińscy zamordowali 55-letnią Adelę Jaworską jadącą wozem.

– 1944 roku: 

We wsi Bybło pow. Rohatyn Ukraińcy zamordowali 51 Polaków. „19.II.1944 Bybło pow. Rohatyn. Zabici: Jastrzębski Stanisław syn Karola lat 37; Skuła Ludwik, 27 lat, fornal folwarczny;  Skuła Franciszek, około 50 lat; Skuła Władysław syn Franciszka, 14-15 lat; Ratz niejaki (Volksdeutscher) 24 lat. Bandyci mieli pochodzić z Szumlan.” (1944, 17 lipca – Pismo PolKO w Stanisławowie do Dyrektora RGO w Krakowie zawierające imienny spis osób uprowadzonych i zamordowanych od początku napadów, od września 1943 do 15 lipca 1944. W: B. Ossol. 16721/1, s. 349-373). 

We wsi Delejów pow. Stanisławów uprowadzili i zamordowali 1 Polaka. „16.II. Delejów okręg stanisławowski: Uprowadzenie i zamordowanie  Leszczyńskiego Jana.” (1944. luty – marzec – Wykazy mordów i napadów na ludność polską sporządzone w RGO we Lwowie na podstawie meldunków przekazanych z terenu. W: B. Ossol. 16722/2, s. 219-253).

We wsi Dubowce pow. Tarnopol uprowadzili 6 Polaków, którzy zaginęli. Ograbili, sprofanowali i zniszczyli wnętrze kościoła filialnego. „W Dubowcach zamordowano 6 Polaków, w tym Reglickiego Grzegorza, jego żonę Katarzynę i Szczerbakową N. (z Horożanki).” (Kubów…, jw.).  

W mieście Kowel woj. wołyńskie zastrzelili 1 Polaka.

We wsi Krosienko pow. Przemyślany: „16.II. w Krościenku koło Przemyślan w nocy powieszono kilku Polaków. W dzień oczom patrzących przedstawił się przerażający widok, powieszeni mieli skórę pozdzieraną pasami na plecach..” (1944, marzec – Sprawozdanie z fali mordów ukraińskich, która od połowy lutego 1944 roku ogarnęła Dystrykt Galicja. W: B. Ossol., 16722/2, s. 121-123).

W mieście Lwów policjanci ukraińscy ciężko pobili 28-letniego Polaka (był to Kazimierz Sanocki) i zrabowali mu dokumenty.

W miasteczku Łokacze pow. Horochów Ukraińcy utopili w studni 9-osobową rodzinę polską Jankowskich, w tym dziewczynki lat 4 i 17. Wcześniej Ukraińcy gwarantowali jej nietykalność.  

We wsi Meducha pow. Stanisławów uprowadzili i zamordowali Jana Leszczyńskiego. 

We wsi Putiatyńce pow. Rohatyn zamordowali około 100 Polaków. „16.II. w Putiatyńcach, pow. Rohatyn wymordowano około 100 Polaków.” (1944, marzec – Sprawozdanie z fali mordów ukraińskich, która od połowy lutego 1944 roku ogarnęła Dystrykt Galicja. W: B. Ossol., 16722/2, s. 121-123).

We wsi Słobódka Wasylkowiecka koło Wasylkowiec pow. Kopyczyńce: „Powiat Kopyczyńce. 2/mord w Słobódce Wasylkowieckiej – dziecko przybite do kołyski. W nocy na 16 lutego br. zbrodniarze ukraińscy zamordowali 5 osób z 3 rodzin Międzybrodzkich i 3 mężczyzn z innych rodzin. Między ofiarami jest niemowlę, któremu zbrodniarze połamali rączki i przybili do kołyski”. (1944, 5-11 marca, Meldunek tygodniowy Wydziału Informacji i Prasy Okręgowej Delegatury Rządu we Lwowie dotyczący terroru ukraińskiego, opracowany przez dr Kazimierza Świrskiego (ps. „Brat”).

W mieście wojewódzkim Stanisławów: „16.02.1944 r. został zamordowany: Leszczyński Jan.” (Prof. dr hab. Leszek S. Jankiewicz: Uzupełnienie…, jw.;  Seria – tom 8).

We wsi Toporów pow. Radziechów zamordowali 11 Polaków, w tym 7-osobową rodzinę, a następnie w lutym jeszcze 6 Polaków.  

– 1945 roku:

We wsi Jezierzany pow. Stanisławów: „Siostry mojej mamy Julcia Łopuszańska i Janka Zdanowicz poszły w dniu 16.02.1945r. do sąsiedniej wsi „bić olej” z siemienia i ślad po nich zaginął.” (www.stankiewicze.com/ludobojstwo.pl).

We wsi Kobyłowłoki pow. Trembowla Ukraińcy zamordowali Michalinę Stojanowską. Uroczystość na skwerze przed kościołem w Zielonej Górze Łężycy, upamiętniająca ofiary ludobójstwa dokonanego przez OUN-UPA na Kresach. Goście odsłaniają kolejne tablice./…/ Tablicę o treści: PAMIĘCI MICHALINY STOJANOWSKIEJ z d. Podborączyńskiej (l. 45) zamordowanej przez banderowców 16 lutego 1945 we wsi Kobylowłoki, pow. Trembowla, woj. tarnopolskie, oraz co najmniej 14 innych mieszkańców tej miejscowości, zamordowanych w latach 1943-1945. Ufundował i odsłonił Stanisław Stojanowski-Han”. (Szymon Kozica: Ocaleli, żeby przekazać nam tę historię; w: https://plus.gazetalubuska.pl/ocaleli-zeby-przekazac-nam-te-historie/ar/10739410 ).

We wsi Krowica Sama pow. Lubaczów zamordowali Ołeksa Chacharę i jego żonę Annę. (IPN Opole, 21 grudnia 2018, sygn. akt S 37.2013.Zi; Postanowienie o umorzeniu śledztwa.). 

W miasteczku Lubaczów woj. rzeszowskie Ukraińcy uprowadzili sołtysa Onyszka Wąsika, który zaginął bez wieści. (IPN Opole, 21 grudnia 2018, sygn. akt S 37.2013.Zi; Postanowienie o umorzeniu śledztwa.).

We wsi Ropienka pow. Lesko Ukraińcy zastrzelili Bronisława Charzępę.

We wsi Weleśniów pow. Buczacz Ukraińcy przebrani w mundury NKWD, pod pretekstem rejestracji do wojska zebrali 46 Polaków, zamknęli w drewnianej szopie, oblali naftą i podpalili, wszyscy spłonęli żywcem a zebrana obok kilkudziesięcioosobowa grupa młodzieży ukraińskiej tańczyła z radości, gdy z szopy docierał rozpaczliwy krzyk i jęk, wołali po ukraińsku: „Módlcie się gorąco do swego Boga, to może stanie się cud i będziecie żywi”.

 1946 roku:

We wsi Smolnik ad Baligród pow. Lesko w walce z bandą UPA poległ kpr. Jan Majewski, ur. 1924 r.

– 1947 roku:  

We wsi Łukowe pow. Lesko Ukraińcy zamordowali Polaka, kierownika szkoły. „Dnia 16. II. 1947 r. banda UPA sotni „Bira” zamordowała kierownika szkoły podstawowej w m. Łukowe pow. Lesko – ob. Derkacza Franciszka.” (Prus…, s. 291).  „Wykonawcą zamachu był członek miejscowej bojówki „Myron”. (Syrnyk, s. 353)