kalendarz pamięci polskich ofiar ukraińskiego ludobójstwa, 2 marca

– 1943 roku:   

W kol. Parośla II pow. Sarny w nocy Ukraińcy porwali 2 Polaków i zamordowali, w tym 14-letniego Ludwika Turowskiego; 3 osoby zostały ranne, w tym kobieta.

2 marca 1943 roku Niemcy z udziałem policji ukraińskiej wysiedlili 2 ostatnie polskie wsie z powiatów: Biłgoraj i Hrubieszów, w ramach planu „Ukraineraktion” realizowanego od 15 stycznia 1943 roku. Łącznie wysiedlono 117 polskich wsi, zasiedlając je Ukraińcami.

– 1944 roku:

We wsi Byszów pow. Sokal Ukraińcy zamordowali 5 Polaków.

We wsi Grabowiec pow. Hrubieszów Ukraińcy uprowadzili 3 Polaków i ich zamordowali. „2 marca wywieziono do lasu za Bereściem, a potem w bestialski sposób zamordowano: Adama Malickiego – radcę prawnego z Grabowca, Gerarda Słonia – pracownika gminy, Leonarda Boczkowskiego – rolnika.” (Marek A. Koprowski: Łuny na Wschodzie”. Poznań 2019, s. 91). 

We wsi Herbutów pow. Rohatyn Ukraińcy zamordowali 20 Polaków, w większości kobiety i dzieci.

We wsi Huta Werchobuzka pow. Złoczów: „2 marca 1944 r. przybył ze Złoczowa do Huty Werchobuzkiej ksiądz Jan Cieński, mając zezwolenie od władz niemieckich na pogrzebanie ofiar. Podczas Mszy św. Zgromadzeni zostali zaalarmowani, że w kierunku Huty Werchobuzkiej jedzie ekspedycja SS-Galizien, co wywołało panikę i ucieczkę ludzi do lasu. W kaplicy pozostało tylko kilka osób z księdzem. W trakcie otaczania wsi zastrzelono trzy uciekające osoby. Więcej ofiar nie było, a Niemiec, dowódca ekspedycji, przesłuchał obecnych i pozwolił im udać się do Huty Pieniackiej, by pogrzebać zamordowanych” (Ewa Siemaszko: „Teraz wojna – nie ma krewnych”; w: „Nasz Dziennik” z 28.II. – 1.III.2009).

W mieście Lwów Ukraińcy zamordowali 4 młodych Polaków i zrabowali ich dokumenty; byli to: 19-letni Edward Ratuszyński, 21-letni Marian Dębowski, 22-letni Władysław Szydłowski oraz NN. Oraz: „02.03.44 r. został zamordowany Malicki Mieczysław l. 19, na ulicy Krętej.” (Prof. dr hab. Leszek S. Jankiewicz: Uzupełnienie listy strat ludności polskiej /…/. W: Ludobójstwo OUN-UPA na Kresach Południowo-Wschodnich. Seria – tom 8, Kędzierzyn-Koźle 2016).  „2.III.44.Lwów Malicki Mieczysław, ur. 1925 o 19-tej na ulicy Krętej zastrzelony”  (1944. luty – marzec – Wykazy mordów i napadów na ludność polską sporządzone w RGO we Lwowie na podstawie meldunków przekazanych z terenu. W: B. Ossol. 16722/2, s. 219-253).

We wsi Mizuń Stary pow. Dolina Ukraińcy obrabowali i spalili gospodarstwa polskie oraz zamordowali 10 Polaków. 

We wsi Pieniaki pow. Brody zamordowali Józefa Czyżewskiego i jego żonę Ukrainkę.

We wsi Poździmierz pow. Sokal zamordowali 7 Polaków.  „27.I.-2.III. Poździmierz pow. Sokal  Zamordowano 7 osób” (1944. luty – marzec – Wykazy mordów i napadów na ludność polską sporządzone w RGO we Lwowie na podstawie meldunków przekazanych z terenu. W: B. Ossol. 16722/2, s. 219-253).

W miejscowości Raków pow. Dolina: „02.03.44 r. został zamordowany Szupiński (Szumpiński) i.n.” (Prof. dr hab. Leszek S. Jankiewicz: Uzupełnienie…, jw.;  Seria – tom 8).

We wsi Tarnowica Polna pow. Tłumacz zamordowali 2 Polaków: małżeństwo. „Dnia 2. marca w Tarnowicy Polnej  został zamordowany o godzinie 3 w południe idąc na stację kolejową Sobieszczański Jan, pracownik kolejowy wraz z żoną – na oczach przechodniów, którzy zdążali do pociągu. Zostali obezwładnieni, porwani na sanie i potem zamordowani.” (1944, 3 marca – Fragment pisma PolKO w Stanisławowie do Delegata RGO we Lwowie dotyczące mordów i napadów na Polaków oraz położenia uchodźców i sposobów udzielania im pomocy. W: B. Ossol. 16721/1, s. 307-309). 

We wsi Zboiska pow. Sokal w przysiółku Rulikówka zamordowali 11 Polaków. 

– 1945 roku:  

W miasteczku Dynów pow. Brzozów: „2 III 1945 r. nad ranem został zastrzelony, przypuszczalnie przez Ukraińców Tadeusz Kędzierski z Dynowa”(Ks. Stanisław Nabywaniec…, jw. )

W miejscowości Lubliniec Stary pow. Lubaczów w walce z UPA zginęło 10 żołnierzy WP oraz uprowadzony został i zamordowany 18-letni chłopiec.

We wsi Mołodycz pow. Jarosław został zamordowany Michał Sokół („Wiązownica pamięta”; w: http://www.mieczyslawgolba.pl/biuletyn.pdf)

We wsi Surmanówka pow. Jarosław został zamordowany przez UPA Michał Sokół, ur. 25.08.1920, milicjant.

We wsi Swaryczów pow. Dolina Ukraińcy zamordowali 4 Polaków, w tym 15-letnią dziewczynę i 2 kobiety oraz Ukraińca, męża jednej z tych kobiet.

We wsi Ujkowce pow. Przemyśl zamordowali Polaka, gajowego.

We wsi Wola Maćkowska nadleśnictwo Przemyśl został zamordowany przez UPA gajowy Stanisław Buczek, ur. 1906 r. 

We wsi Zamch pow. Biłgoraj Ukraińcy z sotni „Zaliźniaka” zamordowali 15 Polaków. 

– 1946 roku:

Koło wsi Komańcza pow. Sanok został zamordowany przez UPA Paweł Piotrowski, ur. 1923 r., milicjant.

We wsi Prałkowice pow. Przemyśl Ukraińcy zabili 4 żołnierzy WP.  

We wsi Szczawne pow. Sanok zamordowali polskiego milicjanta.