kalendarz pamięci polskich ofiar ukraińskiego ludobójstwa, 4 kwietnia

– 1942 roku: 

We wsi Hleszczawa pow. Trembowla Ukraińcy uprowadzili polskiego nauczyciela Jana Nogę. Jego zwłoki odnalezione w studni miały wydłubane oczy, odcięte genitalia, na szyi zaciśnięty sznur. 

– 1943 roku:

W miasteczku Mizocz pow. Zdołbunów Ukraińcy zamordowali 37-letniego Aleksandra Ławryńczuka.

W majątku Żurne pow. Kostopol zmarła 3-letnia dziewczynka Zofia Budzyńska, c. Stanisława  z odniesionych ran podczas napadu na wieś Lipniki w nocy z 26 na 27 marca 1943 r.

– 1944 roku: 

We wsi Lelechówka pow. Grudek Jagielloński  został zamordowany przez Ukraińców leśniczy Antoni Smyrski 

We wsi Narajów pow. Brzeżany zamordowali 52 Polaków („Sprawozdanie sytuacyjne z ziem polskich”, nr 15/44; w: Instytut Polski i Muzeum im. gen Sikorskiego w Londynie, No: PRM – 122).

Pomiędzy wsią Perekosy pow. Kałusz a wsią Protesy pow. Żydaczów „w koloniach polskich położonych między Perkozami a Protesamy Ukraińcy zamordowali około 20 Polaków” (Motyka…, s. 386; Ukraińska…).

We wsi Radróż pow. Rawa Ruska miejscowi Ukraińcy zamordowali Franciszka Bochno lat 51. (IPN Opole, 21 grudnia 2018, sygn. akt S 37.2013.Zi; Postanowienie o umorzeniu śledztwa).

We wsi Stare Sioło pow. Lubaczów Ukraińcy zamordowali 23-letniego Polaka.

We wsi Toustobaby pow. Podhajce ukraińscy esesmani z SS „Galizien – Hałyczyna” zabili 11 Polaków i przez pomyłkę 1 Ukraińca (Komański…, s. 273; Kubów…, jw.). 

We wsi Wicyń pow. Złoczów Ukraińcy uprowadzili 3 Polaków i zamordowali na terenie wsi Żuków

– 1945 roku: 

We wsi Bachów pow. Przemyśl: „W dniu 4 IV 1945 r. banda UPA dokonała napadu na wieś Bachów pow. Przemyśl, gdzie podpalono większą ilość domów oraz zamordowano kilkudziesięciu obywateli narodowości polskiej” (Prus…, s. 263).

W miasteczku Busk pow. Kamionka Strumiłowa: „W dniu 4 kwietnia ze swą bandą wspólnie z oddziałem „Sołowija” zorganizował napad na Busk, gdzie zamordowano 9 osób. Zginął wtedy żołnierz szturmowego batalionu Stanisław Jurdyga, jego żona Stefania, ich osiemnastoletnia córka Jarosława i czternastoletni syn Mieczysław, Marian Mieżwiński, jego żona Maria i ich dzieci – córka Julia i siedmioletni syn Antoni, a także kobieta w podeszłym wieku Julia Kuczyńska. Kupiak ze swymi bandytami, Olijnykiem, Pociłujką, Horbaczem i Bogdanem Czuczmanem wtargnął najpierw do mieszkania rodziny Jurdygów i po dokonanym mordzie udał się do mieszkania Julii Kuczyńskiej. Olijnyk strzelił do niej dwa razy, ponieważ jeszcze żyła, dobił ją Czuczman. Wszystko zagrabili, a cenne rzeczy ze złota oddali Kupiakowi. Zeznania świadka Falińskiej Susabowskiej: „W kwietniu 1945 roku, bojówka Kupiaka zamordowała rodzinę Stanisława Jurdygi zamieszkałego w Busku przy ulicy Szaszkiewicza. Zostali zamordowani: Stanisław Jurdyga, jego żona Stefania, córka Jarosława i syn Mieczysław. O morderstwie tym opowiadał mi Kupiak i Bogdan Czuczman, który chwalił się, że osobiście zamordował żonę i córkę. Wiem, że w tym napadzie brali udział także Olijnyk, Michał Kupiak, brat watażki i inni członkowie jego bojówki. Cały majątek rozgrabiono”. Zeznania świadka Jana Sosnowskiego: „Gdy weszliśmy do mieszkania Jurdygi zobaczyliśmy na podłodze ciała zamordowanych, ich głowy były rozszarpane kulami, z ran ciekła jeszcze krew. Na łóżku w drugim pokoju leżały ciała ich dzieci, córki i syna, ściany były obryzgane krwią, a rzeczy porozrzucane po całym pokoju”.(Bronisław Szeremeta: “Watażka jego zbrodnie i zakłamane wspomnienia”. W: http://www.republika.pl/szeremeta/watazka.htm ).

We wsi Lipina pow. Jaworów Ukraińcy zamordowali Agnieszkę Rachwał ur. 1897 r. 

We wsi Nozdrzec pow. Brzozów: „4 IV 1945 r. ok. godz. 600 wyłowiono z Sanu w Nozdrzcu zwłoki nieznanej kobiety. Zamordowana miała związane ręce i zakneblowane usta, co dobitnie świadczyło o zbrodni dokonanej na niej przez Ukraińców .” (Ks. Stanisław Nabywaniec, ks. Jan Rogula [Uniwersytet Rzeszowski] NAD BŁĘKITNYM SANEM I… NAD SYNYM” SJANOM. I TAK TEŻ BYŁO W RELACJACH POLSKO-UKRAIŃSKICH DO 1947 R. Za:  ref_15_XBS_Nad Błękitnym Sanem i … Nad Synym Sjanom. I …www.pogorzedynowskie.pl )

– 1946 roku:

We wsi Nadolany pow. Sanok Ukraińcy spalili wieś i zamordowali kilku Polaków. „W meldunku operacyjnym 26 OT Łemko za kwiecień 1946 znajduje się wzmianka o tym że 4 kwietnia 1946 oddz. U-1 przeprowadził akcję palenia polskich wsi Nowotaniec i Nadolany. Był to odwet za spalenie wsi ukraińskich przez żołnierzy WP. Tego samego dnia oddz. U-5 spalił Bukowsko”; w: Eugeniusz Misiło: Repatriacja czy deportacja: przesiedlenie Ukraińców z Polski do USRR 1944-1946. Archiwum Ukraińskie, str. 102, 116.)

We wsi Nowotaniec pow. Sanok spalili wieś i zamordowali kilku Polaków. „Podpalacze korzystając z tego zamieszania i przerażenia rabowali co się dało, ściągając nawet buty z nóg, zabierając było i różne rzeczy. W Nowotańcu pozostała tylko plebania, szkoła i dwa domy prywatne. Ocalenie szkoły należy zawdzięczać ówczesnemu kierownikowi Tadeuszowi Leji, który zdołał ugasić palące się podłogi w mieszkaniu szkolnym przez co poparzył sobie ręce. Zś w ocaleniu plebani zasłużył się ówczesny proboszcz ks. Józef Kruczek, który ugasił podpaloną plebanię”. ( http://nowotaniec.cba.pl/index.php?p=historia-nowotanca ) 

We wsi Ropica Ruska pow. Gorlice obrabowali gospodarstwa polskie oraz uprowadzili 2 Polaków, którzy zaginęli bez wieści.