kalendarz pamięci polskich ofiar ukraińskiego ludobójstwa, 27 kwietnia

– 1943 roku:

W miasteczku Kołki pow. Łuck Ukraińcy zamordowali w lesie 7-osobową rodzinę Kazimierza Drzewieckiego ze wsi Rudnia: rodziców i 5 dzieci.  

We wsi Sytnica pow. Łuck zamordowali 6-osobową rodzinę Hulkiewiczów: 60-letnią wdowę, jej 23-letniego syna pobili, porżnęli i udusili; jego 23-letnią żonę zakłuli bagnetami, ich 3-letniego syna zakłuli bagnetami; natomiast 6-letnią córkę (Halinka Hulkiewicz) oraz 6-miesięcznego syna (Mieczysław Hulkiewicz) zakopali żywcem (Siemaszko…, s. 577).

We wsi Tartak pow. Dubno Ukraińcy (sąsiedzi z okolicyzamordowali 79-letnią Marię Lech, która nie opuściła domu sądząc, że starych kobiet nie będą zabijać. 

– 1944 roku: 

We wsi Brusno Nowe pow. Lubaczów zamordowali 1 Polkę.

We wsi Łodyna Nowa (?) pow. Kamionka Strumiłowa: „Ładysza (Ludysza) Nowa, gm. Streptów, 27.04.1944. r. zostały zam. 4 osoby NN, Polacy.”  (prof. dr hab. Leszek Jankiewicz: Uzupełnienie…, jw., tom 7).

We wsi Majdan Sieniawski pow. Jaworów Ukraińcy zamordowali 2 Polaków.

We wsi Myców pow. Hrubieszów: „Pomordowani przez Ukraińców w miejscowości Myców pow. Hrubieszów w dniu 27.04.1944 r.:  Dwór w Mycowie. Rodzina Dreźniaków (3 osoby): Franciszka Dreźniak (siostra), Maria Dreźniak (siostra), Jadwiga Dreźniak (ich siostrzenica, córka Nastki, która po jej urodzeniu, wyszła za mąż za Ukraińca i dzięki temu przeżyła). Rodzina Gierusów (4 osoby): Julian Gierus (mąż), Maria Gierus (żona), Władysław Gierus (syn), Jan Gierus (syn). Rodzina Kaczorów (6 osób): Kaczor (mąż), Jego żona, Kazimierz Kaczor (syn), Franciszka Kaczor jego żona (z domu Nikodem). Ich dwoje małych dzieci. Rodzina Maruchniaków (3 osoby): Maruchniak (mąż), Jego żona, Maria Maruchniak (córka). Rodzina Nikodemów (4 osoby): Walenty Nikodem (mąż). Jego żona. Janina Marciś (córka). Stefania Marciś (wnuczka). Rodzina Pukasów (3 osoby): Piotr Pukas. Jego żona. Maria Pukas (córka). Rodzina Sawickich (3 osoby): Władysław Sawicki. Jego matka. Małe dziecko (żona Ukrainka z dzieckiem uciekła do Przemysłowa (obecnie Peremysłowyczy) do rodziców Worobiejów). Wieś Myców. Rodzina Białosowskich (3 osoby): Józef Białosowski. Syn. Syn. Żona Ukrainka deportowana do ZSRR w 1947  r. Rodzina Piotrowskich (3 osoby): Władysław Piotrowski. Syn. Syn. Żona Ukrainka deportowana do ZSRR w 1947 r. Wszystkich zamordowano za pomocą pałek lub kolb od pistoletów. /…/ Z rzezi uratował się Paweł Dreźniak (drugi brat pań Dreźniak), który dotarł do mojej rodziny wszystko jej opowiadając. Pracował w polu usłyszał straszny krzyk, biegł na pomoc, ale Ukrainiec z obstawy kazał mu uciekać, krzycząc „udiraj”. Paweł przesiedział noc w oborze w ukryciu, do której rano przyszła doić krowy jego siostra Nastka, głośno płakała (straciła córkę Jadwigę i dwie siostry Franciszkę i Marię), odezwał się do niej, ona zapytała „Pawluniu to ty żyjesz”? i opowiedziała mu o strasznych wydarzeniach, kiedy to po dokonaniu morderstw Ukraińcy zorganizowali przyjęcie racząc się wódką i przechwalając, jeden z nich opowiadał, jak bił pałką uciekająca Franciszkę Kaczor, „że aż jej oczy wyskoczyli”. W miejscu straceń jest grób upamiętniający pomordowanych” (Kazimiera Adamczyk, w: www.stankiewicze.com/ludobojstwo.pl).

We wsi Narol pow. Lubaczów upowcy zamordowali 1 Polkę.

Koło wsi Rybotycze pow. Przemyśl: „Według tabliczki umieszczonej na nagrobku na cmentarzu w Rybotyczach, w dniu 27.04.1944 r. w lesie “Grabnik” został zamordowany Jan Korbecki (ur. 12.5.1901 r.). Jak twierdzą okoliczni mieszkańcy, zamordowany gajowy mieszkał w Rybotyczach wraz z żoną i dwójką dzieci. Któregoś dnia przyszło do niego dwóch ludzi (prawd. członkowie SB OUN), którzy poprosili go o wycechowanie drewna w lesie “Grabnik”, a potem go zamordowali. Ciało odnaleziono i pochowano na cmentarzu w Rybotyczach. Żona zamordowanego z obawy o własne życie i rodziny wyjechała do miejscowości Żurawica. Istnieją także inne wersje tego zdarzenia. Według pierwszej gajowy będąc pracownikiem Nadleśnictwa Nowe Sady został w 1944 r. uprowadzony i rozstrzelany przez bandę UPA w lesie (Nr oddz. 34) a jego miejsce pochówku nie jest znane. Z drugiej wersji natomiast wynika, że gajowy był pracownikiem Nadleśnictwa Błażowa i został w dniu 26.04.1944 r. zamordowany w Posadzie Rybotyckiej, prawdopodobnie przez UPA.” (http://kopysno.pl/historia.html ).

We wsi Szczerzec pow. Rawa Ruska obrabowali i spalili gospodarstwa polskie oraz zamordowali ponad 70 Polaków.

We wsi Ulicko – Seredkiewicz  pow. Lubaczów zamordowali 60 Polaków: 55 mężczyzn i 5 kobiet (Motyka…, s. 397; Ukraińska…). Inni podają, że UPA spaliła 250 gospodarstw polskich i zamordowała ponad 100 Polaków.  Inni: We wsi Ulicko Seredkiewicz gm. Potylicz pow. Rawa Ruska: „W nocy 26/27.04.44 r. w czasie napadu Ukraińców, zamordowano następujące osoby (wszystkie osoby wymienione poniżej są wymienione jako NN): Andrzej Babczyszyn (torturowany); Hypiak Katarzyna ps. „Sawka”, żona sołtysa, jej syn Stanisław i córka Stefania; Hypiak Anna i jej troje dzieci w wieku 3-10 lat; Hypiak Maciej ps. „Dziuń”; Mamczura Jan ps. „Mołyniak; Mamczura Wojciech (brat w/w) ps. „Małysiak” ; Mamczura Bartłomiej ps. „Dyran” i jego brat – dziecko l. 5;  Mamczura  Andrzej i jego brat Wojciech II; Mamczura Andrzej ps. „Oleksiszyn”; Paulina Józef i jego syn Jan ps. „Bobecki”; Przytuła Bartłomiej i jego żona Katarzyna; Rzepiak Andrzej ps. „Dworak”; Woszczak Bartłomiej ps.„Hubar”; Woszczak Bartłomiej ps. Karku; Woszczak Jan ps. „Kowal”; Woszczak Michał ps. „Lamiś”; Woszczak Wojciech ps. „Sierota”; Żabczak Bartłomiej ps. „Lwówek”, jego żona i troje dzieci w wieku do 12 lat.” (Prof. dr hab. Leszek S. Jankiewicz: Uzupełnienie…, jw.;  Seria – tom 8). Oraz: „Dnia 27.4.44 ta sama banda zlikwidowała we wsi Ulicko-Seredkiewicz 55 mężczyzn i 5 kobiet narodowości polskiej. Jednocześnie spalono około 100 gospodarstw. Podczas pożaru było słychać wybuchy amunicji i granatów.” (Sprawozdanie ukraińskiego podziemia z maja 1944 r. dotyczące akcji antypolskich; w: Polska i Ukraina w latach trzydziestych–czterdziestych XX wieku. Tom 4. Część druga. Warszawa – Kijów 2005). 

– 1945 roku:

We wsi Brusno Nowe pow. Lubaczów zamordowali Jana Moskwę lat 42. (IPN Opole, 21 grudnia 2018, sygn. akt S 37.2013.Zi; Postanowienie o umorzeniu śledztwa.) 

We wsi Gozdów pow. Hrubieszów: 27.04.1945.r. zostały zamordowane: Lenard Maria l. 21 i jej znajoma NN.” (Prof. dr hab. Leszek S. Jankiewicz: Uzupełnienie…, jw.;  Seria – tom 8).  

W mieście Radziechów woj. tarnopolskie: „W dniu 27 kwietnia 1945 roku, grasując na terenie wymienionych wcześniej powiatów, Kupiak wraz z innymi bojówkami SB i oddziałami OUN-UPA wziął udział w napadzie na miasto Radziechów, gdzie zabito dwóch ludzi a czterech raniono”. (Bronisław Szeremeta: “Watażka jego zbrodnie i zakłamane wspomnienia”. W: http://www.republika.pl/szeremeta/watazka.htm ).

Nad rzeką San Ukraińcy ujęli i zamordowali 3 Polaków a ich ciała wrzucili do rzeki, natomiast czwartemu darowali życie dzięki wstawiennictwu przyrodniego brata.

We wsi Wapowce pow. Przemyśl Ukraińcy zamordowali Jana Kowalczyka.