kalendarz pamięci polskich ofiar ukraińskiego ludobójstwa, 8 maja

– 1943 roku: 

W folwarku Jasinówka pow. Łuck: Raport niemiecki na temat napadu bandy UPA na folwark Jasinówka w powiecie łuckim, który odbył się 8 maja 1943 roku. Jasinówki oraz nieodległej Romanówki strzegło kommando składające się z 7 Niemców. Zarówno przed napadem na Jasinówkę, jak i w jego trakcie napastnicy proponowali Niemcom poddanie się. Po odrzuceniu przez Niemców pierwszej propozycji nastąpił ukraiński atak. W trakcie wymiany ognia Niemcy zaczęli wycofywać się z majątku. Trzem z nich udała się ucieczka. Pozostała część kommanda, w której było 2 rannych, w tym jeden raniony śmiertelnie, poddała się. Po rozbrojeniu Niemców oraz ograbieniu Jasinówki członkowie UPA uwolnili niemiecką załogę oraz zorganizowali jej transport wraz z rannymi do najbliższego szpitala polowego. Niemiecki raport podkreśla, że Ukraińcy bardzo dobrze potraktowali Niemców. Ta rycerska postawa napastników nie dotyczyła jednak pracujących tam Polaków. Jak podaje raport, Polacy zostali zamordowani. Od ran zadanych nożem w serce, klatkę piersiową oraz kuli zginęli: administrator folwarku Kaliszewski wraz z żoną oraz synem i zastępca administratora Stanisław Regim. (DAWO, Meldung über Bandenüberfall auf Staatsgut Jassinowka, sygn. R-2/2/55, s. 53, 53a.)

W kol. Józefówka pow. Równe Ukraińcy zamordowali Wincentego Kościukiewicza. 

W kol. Marianówka pow. Łuck Ukraińcy złapali 50-letnią Annę Krasnowolską, skrępowali powrozem, przywiązali do wozu i wlekli 2 kilometry do glinianki, gdzie ją już martwą wrzucili (Siemaszko…, s. 573).

W kol. Podsielecze pow. Kostopol zamordowali około 15 Polaków.

We wsi Rzeszniówka pow. Krzemieniec zamordowali około 10 Polaków.

W lesie koło wsi Sadów pow. Łuck miejscowi chłopi ukraińscy ze wsi Sadów zamordowali 17 Polaków z sąsiedniej wsi Koszów wysłanych przez wójta, Ukraińca, do zawiezienia kontyngentu zboża oraz jadące z nimi kobiety i dzieci, konie i wozy zrabowali. Do dziś nie jest znane miejsce zakopania ich ciał.

W kol. Semigrany pow. Równe zamordowali 3 Polaków, w tym kobietę. 

W kol. Smyga pow. Dubno Ukraińcy w zasadzce zabili arcybiskupa Wołynia i Żytomierza, metropolitę autonomicznej cerkwi prawosławnej Ołeksę Hromads’kiego, jego sekretarza i szofera. Był on przeciwny mordowaniu Polaków. W tej też miejscowości zwiad AK natknął się na ciała polskich dzieci powbijanych na sztachety.

8 maja 1943 roku Sowieci zgodzili się na formowanie 1 Dywizji im. Tadeusza Kościuszki. Na początku liczyła ona 6 tysięcy osób, a pod koniec lipca 1943 roku 16 tysięcy osób.

– 1944 roku:

We wsi Brusno Nowe pow. Lubaczów Ukraińcy zamordowali 1 Polaka.

W miasteczku Busk pow. Kamionka Strumiłowa na przedmieściu Wolany spalili większość polskich zabudowań,   zginął Stanisław Podhalicz i 1 starsza Ukrainka Żółtaniecka, gdyż rozpoznała napastników.

We wsi Karolówka pow. Rohatyn Ukraińcy uprowadzili z drogi 3 Polaków,  w tym 2 kobiety, którzy zginęli bez wieści.  

W mieście Komarno pow. Rawa Ruska: „08.05.44 r. Śmiertelny postrzał otrzymał Graboń Józef.” (Prof. dr hab. Leszek S. Jankiewicz: Uzupełnienie…, jw.;  Seria – tom 8).

– 1945 roku:

We wsi Rudka pow. Jarosław został zamordowany przez UPA Władysław Nowak, ur. w 1927 r., milicjant.

     8 maja 1945 roku nastąpiła kapitulacja Niemiec i koniec wojny w Europie.

– 1946 roku:

We wsi Leszczawa Dolna pow. Przemyśl za ucieczkę Władysława Halickiego przed poborem do UPA, Ukraińcy powiesili jego siostry i brata (trzy osoby). (https://pl.wikipedia.org/wiki/Leszczawa_Dolna )